Chuyển đổi mô hình truyền thống sang thông minh
Ông Nguyễn Phước Hưng, Phó Chủ tịch thường trực HUBA, cho biết sau khi mở rộng không gian kinh tế, TP.HCM và vùng phụ cận đang sở hữu tiềm lực lớn với hơn 43.000 doanh nghiệp công nghiệp và 90 khu công nghiệp, khu chế xuất.
Không gian kinh tế mở rộng này chính là bệ phóng để hình thành các cụm công nghiệp công nghệ cao liên vùng, thúc đẩy chuỗi cung ứng thông minh.
Theo tầm nhìn quy hoạch đến năm 2050, TP.HCM sẽ có 105 khu công nghiệp với tổng diện tích hơn 49.000 ha. Đây là cơ hội lịch sử để thành phố định hình lại toàn bộ cấu trúc ngành công nghiệp. Mục tiêu là tập trung phát triển các ngành công nghệ cao, có hàm lượng chất xám và giá trị gia tăng lớn. Từ đó, tạo ra động lực tăng trưởng mới và bền vững cho kinh tế thành phố.
Tuy nhiên, cơ hội lớn luôn đi kèm thách thức. Thành phố vẫn đang đối mặt với hạ tầng kết nối chưa đồng bộ, chi phí logistics còn cao, năng suất lao động và tỉ lệ nội địa hóa thấp. Trong khi đó, áp lực từ tự động hóa và cạnh tranh quốc tế đang đè nặng lên các mô hình sản xuất truyền thống.
“Chính vì vậy, chuyển đổi kép, vừa số hóa để thông minh, vừa xanh hóa để bền vững là yêu cầu bắt buộc. Chúng ta cần đưa công nghệ tiên tiến vào quản trị sản xuất và chuyển đổi các khu công nghiệp truyền thống sang mô hình sinh thái, thông minh”, ông Hưng nhấn mạnh.
Theo ông Hưng, ứng dụng AI trong sản xuất nhà máy xanh ở Việt Nam bước đầu có những thành tựu mới.
Các mô hình nhà máy thông minh trong thực tiễn giúp tăng năng suất, giảm chi phí, giảm thời gian dừng máy và nâng cao hiệu quả hoạt động. Tuy nhiên, đa số doanh nghiệp sản xuất nhỏ tại Việt Nam khó tiếp cận và ứng dụng giải pháp AI do vấn đề nguồn lực.
Do đó, đại diện HUBA kiến nghị TP.HCM cần tận dụng tối đa cơ chế đặc thù theo Nghị quyết 98, đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, áp dụng “luồng xanh” cho các dự án chiến lược. Đồng thời, cần có chính sách ưu đãi đột phá về thuế, đất đai và tín dụng cho các doanh nghiệp tiên phong.
Đồng tình với quan điểm này, ông Võ Minh Thành, Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM, cho biết hội thảo góp phần quan trọng vào việc thúc đẩy doanh nghiệp ứng dụng AI, công nghệ số để đổi mới quy trình sản xuất, nâng cao sức cạnh tranh.
Doanh nghiệp 'liệu cơm gắp mắm'.
Tại hội thảo, các chuyên gia quốc tế chia sẻ bức tranh toàn cảnh nhà máy thông minh, xu hướng AI nhà máy xanh.
Một số doanh nghiệp trong nước chia sẻ giải pháp ứng dụng cụ thể về AI, Iot trong vận hành tự động hóa cũng như hệ thống quản lý tiết kiệm điện thông minh, quản trị năng lượng số hướng đến Net Zero vào năm 2050.
Ông Nguyễn Thanh Quang, Phó Tổng giám đốc kỹ thuật Công ty Nhựa Bình Minh, cho biết ngành nhựa vật liệu xây dựng Việt Nam chịu tác động kinh tế vĩ mô và cạnh tranh khốc liệt về giá. Thị trường bất động sản trầm lắng, chi phí đầu vào biến động cùng với tình trạng hàng nhái là những thách thức lớn.
"Bối cảnh này cùng với cam kết Net Zero vào năm 2050 của Việt Nam buộc chúng tôi phải thay đổi. Câu hỏi đặt ra là làm thế nào để Nhựa Bình Minh với 50 năm hình thành duy trì vị thế dẫn đầu một cách bền vững”, ông Quang chia sẻ.
Theo đó, công ty đã xác định hai trụ cột chính. Thứ nhất là tự động hóa và số hóa, triển khai robot, áp dụng AI và IoT để tăng năng suất, tối ưu chi phí và đảm bảo chất lượng.
Thứ hai là phát triển bền vững. Công ty tiên phong sử dụng phụ gia thân thiện với môi trường không chứa kim loại nặng cho sản xuất ống và phụ tùng PVCU từ năm 2017. Đặc biệt tích hợp tiêu chí ESG (Môi trường - Xã hội - Quản trị) vào chiến lược của công ty qua việc thành lập văn phòng ESG.
“Tự động hóa giúp nhà máy thông minh hơn, phát triển xanh giúp doanh nghiệp khác biệt hơn. Tuy nhiên, doanh nghiệp cần xây dựng đội ngũ nhân lực đủ năng lực để làm chủ công nghệ”, ông Quang lưu ý.
Ở lĩnh vực nông nghiệp thông minh, bà Lâm Thúy Ái, Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Mebifa, cho rằng thách thức lớn nhất đôi khi lại đến từ yếu tố con người.
Bà Ái kể lại, ngoài việc thuyết phục đối tác, công ty còn phải thuyết phục chính người lao động vốn đã quen với cách làm truyền thống. “Thời gian đầu, một số nhân sự đã rời công ty vì cho rằng công nghệ mới quá khó và họ phải học lại từ đầu”, bà nói.
"Thậm chí, tôi còn phải giải trình do có ý kiến cho rằng mình ‘rửa tiền’, vì không hiểu tại sao một quả trứng bán vài ngàn đồng mà doanh nghiệp lại đầu tư lớn như vậy. Nhưng máu của người doanh nhân là cái gì khó thì mình làm, muốn chinh phục”, bà Ái chia sẻ.
Chia sẻ câu hỏi liệu doanh nghiệp nhỏ có thể chuyển đổi thành công nhà máy thông minh không, bà Ái khẳng định là có thể. “Doanh nghiệp nhỏ hãy chuyển đổi nhà máy thông từng phần, phải biết liệu cơm gắp mắm. Nếu chuyển đổi một lần mà không có thị trường thì cũng 'chết'", bà nói.
Theo các chuyên gia, để xây dựng nhà máy thông minh, người lãnh đạo phải có tầm nhìn dẫn dắt và sự đồng hành của đội ngũ. Đặc biệt, vai trò của Chính phủ rất quan trọng trong việc ban hành các chính sách ưu đãi cho doanh nghiệp tiên phong chuyển đổi.
Đây là năm thứ hai diễn đàn được tổ chức, HUBA dự kiến năm 2026 sẽ tổ chức sự kiện này tại thủ phủ công nghiệp Bình Dương.
Hoạt động này nhằm đồng hành cùng mục tiêu của TP.HCM mới là đến năm 2030, đưa Bình Dương trở thành trung tâm công nghiệp - công nghệ cao của vùng với ít nhất 5 khu công nghiệp thế hệ mới.
Mục tiêu năm 2045 đưa Thành phố trở thành trung tâm công nghiệp - công nghệ cao hàng đầu Đông Nam Á.
TÚ UYÊN/Theo PLO
In bài viết